SKANSEN FORTYFIKACJI PANCERNEJ TWIERDZY TORUŃ - BATERIA AB IV

Bateria wybudowana została w latach 1895 - 1896 (montaż wieży w 1896r.). Wzniesiono ją w miejscu ziemnej baterii mobilizacyjnej - A.B. IV z ok. 1890r. (Armierungs Batterie IV). Nazwa dla baterii z wieżą pancerną została utrzymana w źródłach, jako odziedziczona po tejże baterii ziemnej, mimo całkowitej zmiany charakteru tego stanowiska artyleryjskiego.

RYSUNEK PROJEKTOWY ZE WSTĘPNIE NANIESIONĄ NA BATERIĘ ZIEMNĄ, BATERIĄ PANCERNĄ

Bateria zaprojektowana została przez Komitet Inżynierski Sztabu Generalnego - projekt z 24.VII.1895. Stanowiła ona obiekt doświadczalny, z możliwością rozbudowy do dwuwieżowej formy (dwa stanowiska wież i pancerna kopuła obserwacyjna).

NIEZREALIZOWANY PROJEKT WERSJI DWUWIEŻOWEJ z 15.VIII.1895r.


Bateria usytuowana została w pierścieniu Twierdzy Toruń jednakże jej całkowicie eksperymentalny charakter wskazuje na bezpośrednie powiązanie z poligonem artyleryjskim. Obiekt miał na celu praktyczne przetestowanie funkcjonalności rozkładu pomieszczeń oraz sprawności doświadczalnej wieży pancernej wraz z armatą kalibru 105mm. Wnioski wyciągnięte z testów toruńskiej baterii miały stać się punktem wyjścia dla serii podobnych konstrukcyjnie obiektów - baterii z działami 10cm.

RYSUNKI PROJEKTOWE ZREALIZOWANEJ BATERII

W zrealizowanej baterii znalazło się miejsce tylko na jedno, niewielkie pomieszczenie magazynu amunicji. Wystarczyło to na etapie testów prowadzonych w obiekcie. Pomieszczenia takie jak: izby załogi, latryny czy maszynownia, miały znaleźć się w dobudowanej później części (wyprowadzono jedynie zaczątki korytarzy, zaślepione prowizorycznie ścianami z cegły), w przypadku przyjęcia rozwiązań koncepcyjnych baterii.

Uzbrojenie baterii stanowiła armata 105mm L/20 w wieży pancernej. Zarówno wieża jak i działo były egzemplarzami doświadczalnymi. Po testach w toruńskim obiekcie, wyprodukowano 74 tego typu wieże a armatami kalibru 105mm (trzy typy armat: L/20 - krótka, L/35 - zwykła i L/35 - wzmocniona) stanowiących największą tego typu produkcję uzbrojenia w fortyfikacji niemieckiej.

TRZY RODZAJE LUF STOSOWANE W WIEŻACH DLA ARMATY 10,5cm:

Długa Wzmocniona (L/35 Verst.); Długa (L/35); Krótka (L20)

Pancerz sferycznej, obrotowej kopuły tworzyły dwie warstwy: główna ze stali niklowej o grubości 150 mm i podbicie ze stali miękkiej o grubości 40mm. Wieża spoczywała na stalowej kolumnie, do obrotu i strzału podnoszono ją o ok. 10mm ponad przedpancerz. Poza otworem na lufę, w pancerzu znajdowały się 3 szczeliny obserwacyjne: po obu stronach otworu działa i od tyłu. Oś obrotu pionowego lufy znajdowała się w strzelnicy wieży. Mechanizmy podniesienia lufy były zamocowane do lawety na pomoście bojowym, również tu znajdowały się urządzenia obrotu wieży. Mechanizm podniesienia wieży umieszczono na niższej kondygnacji. Dla ułatwienia naprowadzenia wieży na cel do przedpancerza przytwierdzono pierścień z podziałką w tysięcznych.
Przedpancerz wieży stanowiło 5 segmentów (na segmentach przedpancerza znajdują się numery seryjne 1858 - 1862, późniejsze wieże armat 10cm miały przedpancerze złożone z 6 segmentów). Segmenty te były ze sobą łączone poprzez klinowanie, w przeciwieństwie do późniejszych egzemplarzy skręcanych ze sobą.

 

WIEŻA ARMATY 10,5cm

(rysunek przedstawia seryjną późniejszą wersję - różniącą się od toruńskiej np. mechanizmami podniesienia, wymiany lufy czy całkowicie odmienną windą amunicyjną)

MECHANIZMY ARMATY 10,5cm

 

SPOSóB WYMIANY LUFY ARMATY 10,5cm

Rozwiązania bloku baterii jak i samej wieży uznano za błędne. Realizowane później obiekty tego typu miały całkowicie odmienny układ pomieszczeń i znacznie przekonstruowane wieże. Konsekwencją było zarzucenie idei jej rozbudowy i pozostawienie w formie jednowieżowej. Co więcej, bateria nie znalazła się w późniejszych wykazach artylerii Twierdzy Toruń co świadczy o potraktowaniu jej przez dowództwo jako obiekt czysto doświadczalny a nie bojowy. Przemawia za tym także zbudowanie w jej bezpośrednim sąsiedztwie baterii półpancernej S.L.B. dla dział tego samego kalibru.

   

Patronite 1.5 wsparli

napisz do nas: TTF


strona na serwerze www.fortyfikacje.pl